Welkom heten van jouw overleden baby – de bevalling van een overleden baby

De geboorte van een overleden baby is voor iedere moeder én vader een ander verhaal. Bijna elke moeder wordt opgenomen in het ziekenhuis om te bevallen van haar overleden baby. Bij de ene moeder beginnen de weeën spontaan en bij een andere moeder wordt de bevalling ingeleid. Ook als je besluit om de zwangerschap te beëindigen (of af te breken) wordt je opgenomen voor de inleiding van de bevalling.  En voor andere moeders geldt dat zij een zorgeloze zwangerschap hadden, maar (door complicaties) overlijdt de baby tijdens de bevalling.

Als jouw baby in jouw buik overleden is

Je hoort nog steeds jouw eigen luide oorkreet. Je herinnert je het moment waarop je je realiseerde dat de gynaecoloog geen wartaal sprak toen hij (of zij) vertelde dat je vaginaal gaat bevallen van jouw overleden baby. Meestal zijn er een aantal dagen tussen die dag en de bevalling. Als je het gevoel hebt dat je opgejaagd wordt door de afspraak, het gevoel hebt te weinig tijd te hebben om een naam te bedenken, om een mooi uitvaartmandje te vinden. Pak de telefoon, bel het ziekenhuis en verplaats de inleiding!

Soms zijn moederlijven en/of baby’s een tikkeltje eigenwijs en begint de bevalling spontaan. Je kan het fijn vinden dat je ontsnapt bent aan de inleiding. Je kan ook het gevoel hebben dat de kostbare tijd samen afgenomen is door jouw lichaam.

Als jouw baby aangeboren afwijkingen heeft

Jouw bevalling begint met het ophalen van de tabletten Mifepristone (Misoprostol of Cytotec) bij de apotheek, soms krijg je ze mee vanuit het ziekenhuis. Op een afgesproken tijdstip moet je de tablet(ten) innemen, deze medicatie zorgt ervoor dat de baarmoedermond verweekt en zich opent. Vele ouders maken gebruik van liefdevolle rituelen voor dit meer dan pijnlijke moment, zoals luisteren naar rustgevende muziek, steken kaarsjes aan en hun handen dicht in de buurt van de baby.

Een aantal dagen nadat je thuis de medicatie in nam, moet je je melden in het ziekenhuis. Ouders hebben zich vaak goed voorbereid en nemen naast het ziekenhuiskoffertje ook een draagmandje mee. Een zacht liefdevol mandje met stoffen in de kleuren van de gewenste babykamer of in de kleuren van het geboorte-rouw-kaartje.

Als jouw baby overlijdt tijdens de bevalling

Je had een zorgeloze zwangerschap en je kijkt er naar uit om jouw baby te gaan ontmoeten. Bijna is het zover. Je bent nieuwsgierig naar het kleine mensje in jouw buik. Alles is klaar voor de komst van jullie kleine. Met gezonde spanning meldt je je bij de balie van de verloskamers van het ziekenhuis. In het ziekenhuiskoffertje liggen de eerste kleertjes, de maxicosi bungelt aan de arm van jouw lief. Of je bent thuis in jouw eigen bubbel aan het bevallen, voor de zekerheid staan het ziekenhuiskoffertje en de maxicosi klaar in het babykamertjes.

Tijdens het opvangen van de weeën komt opeens vanuit het niets het dramatische nieuws dat jullie baby overleden is. Volledig in paniek, in shock …. moet je bevallen van jouw overleden baby. Of jouw thuisbevalling gaat zo snel dat jouw baby overleden geboren wordt zonder dat de verloskundige of kraamzorg er bij is. Samen met jouw partner vang je de baby op en ontdek je dat zijn/haar hartje gestopt is met kloppen. Je kijkt elkaar vol ongeloof en in paniek aan, deze nachtmerrie kan niet waar zijn ….

Bevalplan en tastbare herinneringen

Alles waarvan je vooraf had bedacht hoe de bevalling en de geboorte van jouw baby zou zijn, veranderd op het moment van het vreselijke nieuws dat jouw baby overleden is of ernstige aangeboren afwijkingen heeft. Misschien droomde je van een bevalling met rustgevende muziek, zacht kaarslicht, een heel groot bad thuis in de woonkamer. De meeste bevallingen van een overleden baby vinden plaats in het ziekenhuis. Veel van jouw wensen zijn ook nu nog mogelijk. Verloskundigen maken graag gebruik van een bevalplan. Ik heb een aangepaste versie gemaakt die van toepassing is op een bevalling van een overleden baby.

In het bevalplan, een checklist, staan alle items waar je over na kan denken en soms ook moet regelen voordat jouw baby overleden geboren is. Van relatief kleine gedachtenspinsels over beschuit met muisjes. Wist je dat er rouwmuisjes bestaan? Grijze muisjes, én ze smaken hetzelfde als de roze en blauwe variant. Tot serieuze items over het welkom heten, het ontmoeten – van jullie overleden baby. Het bevalplan vind je in deze link en kan je gratis downloaden.

Veel dingen in de checklist zijn belangrijk, maar één van de belangrijkste dingen en wat echt niet mag ontbreken is: ‘wie maakt de foto’s van de baby?’ En ik zal je vertellen waarom. Foto’s en video’s zijn de manier om tastbare herinneringen te bewaren van jouw baby. Jouw brein maakt geen nieuwe herinneringen aan met de baby en de beelden hoe hij (of zij) er uit zag vervagen. Dan is de volgende belangrijke vraag wie maakt deze foto’s? Er zijn verschillende antwoorden. Waarbij het aan te bevelen is om te bedenken dat de foto’s meteen goed moeten zijn, de momenten met jouw overleden baby kan je op een later moment niet meer inhalen. Jullie maken zelf de foto’s, dan is de kans groot dat je geen foto’s hebt waar jij, jouw partner en de baby op staan. Tenzij je heel handig bent met de zelfontspanner. Je kan de verpleegkundige vragen die bij de bevalling is. Zij (of hij) is niet continu aanwezig bij jullie en kan een toffe, meelevende, bekwame verpleegkundige zijn, maar net iets minder of geen uitmuntende fotograaf zijn. Je moet voor het fotograferen met ziekenhuislicht, veel weten over welke lens je moet gebruiken, welke diafragma en welke belichting je nodig hebt. Foto’s maken in deze uitdagende setting is geen sinicure. Dat geldt dus ook voor familieleden, vrienden en kennissen. Mogelijk zijn de foto’s bewogen omdat zij zo geraakt zijn door emoties dat zij het fototoestel niet stil genoeg houden. Of over- of onderbelicht door gebrek aan ervaring met ziekenhuisverlichting. Er zijn organisaties die kosteloze reportages aanbieden. Zij hebben hun eigen voorwaarden, lees ze goed om teleurstellingen te voorkomen. Zij maken vaak de reportages net na de geboorte van jouw baby. Als je er naar vraagt is vaak een fotoreportage van de uitvaart ook een mogelijkheid.

Bij samenwerken staan een aantal fijne fotografen die gespecialiseerd zijn in het fotograferen van ouders met hun overleden baby’s, zijn kunnen een hele reportage voor je maken van de bevalling, na de geboorte, thuis en van de uitvaart. Er zijn babyuitvaartbegeleiders die ook hele mooie foto’s kunnen maken. Die combinatie is zeldzaam, maar ze zijn er wel! Bovendien hebben zij ook een ander takenpakket in de kraam-rouw-week, namelijk het organiseren en op de dag zelf het in goede banen leiden van de uitvaart van jouw baby.

Niet alleen foto’s en video’s zijn tastbare herinneringen, je kan ook denken aan het maken en bewaren van voet- en handafdrukjes, haarlokje, naambandje, wiegkaartje, navelklemmetje, etc.

De inleiding, bevalling en de geboorte

In jouw ziekenhuiskoffertje mag een ingevulde versie van het bevalplan voor de bevalling van een overleden baby niet ontbreken. Daarin staan al jullie wensen en misschien nog een aantal wensen die je bespreekbaar wil maken

Vorig jaar ontmoette ik een moeder, haar baby had aangeboren afwijkingen. Zij konden het besluit om de zwangerschap te beeindigen niet nemen. De kans was groot dat de baby tijdens de zwangerschap zou overlijden. Moeder wilde heel graag thuis bevallen, in bad! Zij hadden uitgebreid overleg met de artsen in het ziekenhuis én met de verloskundige.
Er werden complete plannen gemaakt en die lagen klaar voor de bevalling voor als de baby voor of tijdens de bevalling overleed. Maar zeker ook een heel goed plan voor als de baby de bevalling wel zou overleven en niet comfortabel was. De bevalling en de geboorte was tot in de puntjes voorbereid en niets werd aan het toeval overgelaten. Ze werd thuis in een warm bad geboren en overleed rustig na ongeveer 15 minuten, uitgebreid werd ze bekeken en bewonderd in dat warme water in de intieme sfeer thuis.

Bevallen van een overleden baby of een baby die gaat overlijden is een dag die je het allerliefste niet wil beleven. Meestal bevallen moeders op de dag dat ze zijn opgenomen voor de inleiding, maar soms ook niet! De bevalling begint spontaan of was al begonnen toen jouw baby plotseling overleed. Het allerbelangrijkste is te praten, zolang dat kan zonder puffen, over wat er in je hoofd afspeelt waar je je zorgen overmaakt, waar je tegenop ziet, waar je nachtmerries over hebt. Misschien is dat voor iedere situatie in jouw leven de gouden tip, maar voor nu zeker. Je kan tegen de pijn op zien, de ontmoeting van jouw baby, wat als je hem/haar niet mooi vind of zelfs schrikt ben je dan een ontaarde moeder? Al die gedachtes, angsten zorgen voor een verhoogd adrenalinegehalte in je bloed, dat kan er weer voor zorgen dat de weëenactiviteit afneemt. Daardoor duurt de bevalling langer, dat én het piekeren kost nodeloos veel energie. Die heb je komende tijd zo hard nodig. Hopelijk ken je mij al lang genoeg om te weten dat ik vele tips voor je heb. Praten voor je angsten en zorgen is er inderdaad één. Zorg er voor dat je zo ontspannen mogelijk bent, je hebt fijne zachte kleding aan die niet strak zit, kriebelt of prikt. Vergeet je warme dikke sokken niet. Demp de felle ziekenhuisverlichting, sluit eventueel de (bed)gordijnen. Vraag naar het WiFi wachtwoord en zet jouw spotify aan met muziek die je voor de bevalling uitgezocht hebt. Je mag onder de douche als je dat prettig vind. Steeds meer ziekenhuizen hebben een bevalbad, vraag naar de mogelijkheden. Kaarsjes en/of waxinelichtjes en ziekenhuizen zijn geen goede combinatie in het kader van de veiligheid, het geluid van de brandmelder is verre van rustgevend. Je kan wél kiezen voor kaarsjes of waxinelichtjes op batterij, vaak net genoeg om zacht licht te verspreiden.

Als je weeën hebt of met weeën opgenomen bent, probeer te bedenken hoeveel pijn je hebt en hoelang je denkt dat vol te houden! Zeker als je ’s avonds of ’s nachts opgenomen wordt in een niet academisch ziekenhuis. Daar zijn anesthesisten (ook anesthesiologen of ‘slaapdokters’ genoemd) op afroep thuis. Wat betekent dat je rekening moet houden met reistijd naar het ziekenhuis, omkleden én gereedmaken van de voorbereidingskamer. Als je nu uitroept dat de pijn zo erg is dat je het niet meer vol houdt, kan het nog een tijd (anderhalf uur duren) voordat je daadwerkelijk geen pijn meer hebt. Niet alle toedieningsvormen van pijnmedicatie kunnen in jouw ziekenhuiskamer gestart worden. Het plaatsen van een ruggenprik gebeurd in de voorbereidingskamer van het operatiecomplex. Daar moet je in bed naar toe gereden worden. 
Afhankelijk van de hoeveelheid pijnmedicatie kan je je (een beetje) high voelen en je meest gênante gedachtes hebben. Die pijnmedicatie zorgt ervoor dat je (wat) ontremd kan zijn. Over gênante gedachtes en uitspraken gesproken: ik heb er aan gedacht om de resterende inhoud van de infuusspuit mee naar huis te nemen om te verkopen op de straathoek. Zulk goed spul, daar kan de gemiddelde drugsdealer niet aan tippen. Ik herinner mij opeens de vraag de ruggenprik zetten tussen de weeën door of tijdens een wee. Ik koos voor tussen de weeën door, ik had namelijk rugweeën en het leek mij niet fijn dat iemand met een naald in mijn rug prikt terwijl ik niet stil kon zitten. Ik weet niet of dat één van de beste keuzes was …. En al puffend had ik niet bedacht om even aan de man achter mijn rug te vragen wat het beste was.

Als de pijnmedicatie zijn werk doet, kan het zijn dat je zelfs in slaap valt. Dat je zachtjes wakker gemaakt wordt om te controleren hoever de bevalling vordert. Je kan overspoelt worden door paniek als de verloskundige zegt dat je volledige ontsluiting hebt. Bij een ruggeprik kan het een tijd duren voordat het gevoel in je benen weer terug is en je weer weeën voelt. Dat laatste kan zijn als pijnloze golfbewegingen. Ook nu geldt deel wat er in je gedachtewereld zich afspeelt met je partner, de verpleegkundige of de verloskundige. Zonder continu te puffen, kan je in volzinnen praten. Of je neemt een verzorgmomentje voor jezelf, fris je gezicht op, kam je haren, poets je tanden en pak nog net even jouw lekkere dagcrème. Niet omdat je zo vies geworden bent in het ziekenhuisbed, maar omdat vaste rituelen fijn zijn om richting te geven en het ontspannend kan zijn.

En dan is daar het moment dat de persweeën zich aandienen. Er is echt geen weg meer terug. Je kan jouw baby niet meer vasthouden in jouw buik, al zou je dat nog steeds het allerliefste willen om niet los te laten. Of denk je dat iedereen zich vergist heeft en jouw baby levend geboren gaat worden. Dat laatste is niet omdat je gek geworden bent, je weet heus wel dat jouw baby overleden is. Het nieuws is zo verpletterend, dat ons brein in ontkennende ‘stand’ staat om enigszins zelf emotioneel te kunnen overleven. Ondanks alle pijnmedicatie kan het zijn dat je heel goed voelt dat het hoofdje staat, een fel branderig gevoel voordat het hoofdje en de rest van het babylijfje geboren wordt.

Gouden uur

Verloskundigen noemen het eerste uur na de bevalling het gouden uurtje. Zij zullen prille ouders en hun baby zoveel mogelijk met rust laten en op de achtergrond zijn. Je hebt voor het eerst jouw baby vast en jullie bouwen een band samen op. Oók als jouw baby overleden geboren is, juist als jouw baby overleden is. Misschien wel het meest belangrijke moment van jullie veel te korte tijd samen. Ouders die kiezen voor een collectieve crematie via het ziekenhuis is het gouden uurtje, hebben beperkte tijd samen met de baby om herinneringen te maken voor later. Juist voor hun is het gouden uurtje de meest kostbare tijd samen met de baby. In rust en alle ruimte die er is elkaar ontmoeten, vasthouden, welkom heten en vooral hechten aan je baby. Terwijl ik dit type hoor ik al de kritische vragen; waarom moet je je hechten aan jouw overleden baby! Een band opbouwen? Ik kom er in een latere blog uitgebreid op terug. Voor nu de verkorte versie, om gezond te kunnen rouwen heb je eerst liefde nodig, die ontstaat door hechting en het voelen van verbinding. Zonder welkom heten, kan je geen afscheid nemen.

Voor het gouden uurtje is het belangrijk om na te denken of je meteen na de geboorte jouw baby meteen op jouw buik wil? Of wil je liever eerst een beschrijving van de verpleegkundige? Wie knipt de navelstreng door, jij, jouw partner of samen, of de verloskundige? Willen jullie de baby verzorgen? Voor welke opbaarmethode kies je? Wil je meer lezen dan kan dat op de pagina verzorgen&opbaren.

Als de placenta niet geboren wordt…

Na de geboorte van jouw overleden baby, wordt de placenta geboren. Soms gebeurt dat niet of is de placenta niet compleet, die kans is het grootst bij een (inleiding van de) bevalling voor de 24e week. De placenta moet operatief verwijderd worden. Het kan zijn dat je heel rustig naar de operatiekamers gereden wordt. Je kan gedag zeggen tegen jouw partner én baby. Je bent net moeder geworden, de hormonen gieren door je lichaam, wees dus niet verbaasd als jouw moedergevoel het niet tof vind om jouw baby achter te laten. Niet dat de baby alleen is, maar jij, de allerbelangrijkste, bent er niet voor de baby.
Als jij heel veel bloedverlies hebt met een flinke bloeddrukdaling. Brengt het medische team jou met spoed naar de operatiekamers. Je kan het gevoel hebben dat ze door de gangen rennen, terwijl jij in het ziekenhuisbed ligt. En met flarden meekrijgt wat er gebeurd om je heen, je hebt niet of heel vluchtig de kans gekregen om een kus te krijgen van jouw partner. Na de operatie verblijf je op de recovery (verkoever- of uitslaapkamer) tot je goed wakker bent en de pijn onder controle is. Dan ga je weer terug naar de verloskamers en kan je eindelijk jouw baby en partner weer zien en vasthouden. Je kan je behoorlijk suf en misselijk voelen door de narcose.

Visite

Na het eerste uur, kan je jouw familie bellen om te vertellen dat jullie baby geboren is. Je kan anderen een appje sturen. Bedenk van je voren wie er op bezoek mag komen in het ziekenhuis. En wie jullie baby mag zien. Je bent ouder geworden van een overleden baby. Mensen uit jouw omgeving weten vaak niet goed om te gaan met de liefde en trots. Reacties kunnen vooral gericht zijn op jouw verlies (gecondoleerd), een enkeling wil je feliciteren met de geboorte van jouw baby. Het is heel lastig vooraf in te schatten! Probeer of je een antwoord voelt of bedenkt op de vraag wat jij het allerliefste zou willen ….

Naar huis

Gaat jullie baby mee naar huis? Brengen jullie zelf de baby naar huis of vraag je de uitvaartbegeleider. Of kies je voor een crematie via het ziekenhuis? Of voor het opbaren in een uitvaartcentrum met of zonder 24-uurs-kamer. Alle opties hebben voor- en nadelen, je leest er hier meer over. Het gaat om wat het beste bij jullie past. Weet ook dat je na de bevalling, als je overspoeld wordt door hormonen en moedergevoel, anders over je genomen besluiten kan denken. Je kan altijd terugkomen op het besluit als het niet oké voelt.

Als jullie baby meegaat naar huis of naar het mortuarium. Is het handig om na te denken of je een draagmand en/of wikkeldoek nodig hebt. En ook niet onbelangrijk! Als jullie naar huis gaan met of zonder jullie baby, vraag dan alsjeblieft of een familielid of goede vriend(in) jullie naar huis wil brengen…. Jullie wereld staat stil, de wereld buiten kan je nauwelijks volgen. Onderweg naar huis kan je stilletjes op de achterbank zitten, een beetje voor je uit staren, zonder dat je alert hoeft te zijn op alle auto’s die links en rechts voorbij schieten …

Keurmerk van de stoffen

Alle stoffen van Sterrenkindje hebben het OEKO_TEX keurmerk.

Janine aan het werk

Niet alleen zelf de stoffen uitkiezen, maar ook zelf een babyuitvaartproduct maken terwijl er deskundige rouwbegeleiding en creatief brein aanwezig is.

open draagmand waterhyacint

Rouw is wat het is! De enige manier om met die rauwe rouwpijn om te gaan, is er dwars doorheen. En ja, dat doet pijn....

f.eu1.jwwb.nl_public_z_w_l_temp-yffeqsrblshoaigsehcr_dn8wec_dsc00180-2-1

Voordat jouw baby overleden (geboren) is zijn er al veel dingen waar je over na kan denken, kan opzoeken of in gang kan zetten. Informeer bij jouw zorgverzekering of je...